რელიგია | ისტორია

საქართველოს ყველაზე არაპოპულარული მეფეები, რომელთა შესახებ ბევრმა არ იცის

02/09/2017
405

საქართველოს ისტორიაში გარდა წარმატებული, ძლიერი, ცნობილი მეფეებისა, იყვნენ მმართველები, რომელთა მეფობა სიმბოლური იყო. ისინი ქვეყანას ფორმალურად მართავდნენ და მათი საქმეების შესახებ არც თუ ისე საკმარისი ინფორმაცია მოიპოვება. ისტორიკოსებს რამდენიმე ასეთი მეფის დასახელება ვთხოვეთ.

ვახტანგ II – მისი მეფობის წლები 1289-1292 წლებს მოიცავს. ის იყო დავით VI ნარინის ძე. დემეტრე II თავდადებულის სიკვდილით დასჯის შემდეგ, აღმოსავლეთ საქართველოში ხუტლუბუღას (სადუნ მანკაბერდელის ძე) რჩევით ყაენმა ვახტანგ II დაამტკიცა მეფედ. ამ უკანასკნელმა სულ სამი წელი იმეფა. ამ პერიოდში საქართველოში მონღოლები ბატონობენ, ქვეყნის მართვა-გამგეობა მათ ხელშია და ქართველ მეფეებს არც არაფერს ეკითხებოდნენ. ამ პერიოდში ბევრი ქართველი მეფე მხოლოდ  ფორმალურად იყო ქვეყნის მეფე, ერთ-ერთი ასეთი სწორედ ვახტანგ მეორეა. იმდროინდელი წყაროების ინფორმაციით, მას ქვეყნისთვის მნიშვნელოვანი სოციალურ-ეკონომიკური, პოლიტიკური და კულტურული საქმეები არ გაუკეთებია. დავით ნარინის სიკვდილის შემდეგ ვახტანგი დასავლეთ საქართველოსაც მიიღებდა მემკვიდრეობით, რასაც მონღოლთა მფლობელობის ქვეშ საქართველოს გამთლიანება მოჰყვებოდა, მაგრამ 1292 წელს მეფე ვახტანგი მოულოდნელად გარდაიცვალა. იგი გელათის მონასტერშია დაკრძალული.

დავით V – საქართველოს მეფე 1155 წელს სულ რაღაც ექვსი თვის განმავლობაში. ეს ის პერიოდია, როდესაც საქართველო არის გაერთიანებული და ძლიერი. დავით აღმაშენებლის შემდეგ გამეფდა მისი მემკვირდე დემეტრე პირველი, რომელიც 1125-1156 წლებში მეფობდა. დემეტრე პირველს 1155 წელს აუჯანყდა თავისი უფროსი ვაჟი დავით V, დემეტრე პირველი იძულებული გახდა მეფობაზე უარი ეთქვა, ის ბერის სამოსით აღიჭურვა და ტახტი შვილს დაუთმო, დავით V-მ თავი მეფედ გამოაცხადა. მას საკმაოდ მრავალრიცხვოვანი მხარდამჭერი ჰყავდა და მის გადაწყვეტილებაზე ამანაც დიდი გავლენა იქონია.

დავით აღმაშენებელის, დემეტრე პირველისა და დავით მეხუთის დროს საქართველო მუსულმანური სამყაროს წინააღმდეგ ბრძოლას აწარმოებდა, თუმცა როგორც წყაროები იუწყებიან, წინამორბედებისგან განსხვავებით დავით V-ს ბრძოლა არ უწარმოებია. მეფეს ქვეყნის შიგნით ისეთი სიტუაცია ჰქონდა, რომ საგარეო საქმეებისთვის არ ეცალა. ის ძირითადად პოზიციების გამყარებით და ძალაუფლების შენარჩუნებით იყო დაკავებული. დავით V გამეფებიდან ექვს თვეში გარდაიცვალა. ქართველი მემატიანე მოკლედ გადმოგვცემს ამ ამბავს: “დასუეს მეფედ ძე მისი დავით. იმეფა ექუს თუე და მოკუდა”. სომეხი ისტორიკოსი მხითარ გოში დავითის სიკვდილს ორბელებს აბრალებს, მეორე სომეხი ისტორიკოსი ვარდანი კი პირდაპირ მიუთითებს მის მკვლელებს – სუმბატ და ივანე ორბელებს. დავითის სიკვდილის შემდეგ ტახტზე დროებით დემეტრე პირველი ავიდა და 1156 წელს მეფედ აკურთხა თავისი მეორე ვაჟიშვილი გიორგი III, თამარ მეფის მამა.

ვახტანგ IV – ალექსანდრე I დიდის მემკვიდრე, რომელმაც სულ რამდენიმე წელს იმეფა. ის იყო ერთიანი საქართველოს მეფე 1442-1446 წლებში. ეს ის პერიოდია, როდესაც საქართველო საკმაოდ დასუსტებულია და არცერთ სფეროში წინსვლა არ აქვს. ამას გარდა, ამ პერიოდში ქვეყნის ტერიტორიაზე სათავადოები ჩამოყალიბდა, რამაც საფუძველი ჩაუყარა საქართველოს დაშლას სამეფო-სამთავროებად. სწორედ ამ დროს მოუხდა ვახტანგ IV-ს მეფობა. ეს უკანასკნელი საკმაოდ ენერგიული, შორსმჭვრეტელი პოლიტიკოსისა და მხედართმთავრის, ალექსანდრე I დიდის შვილი იყო. ალექსანდრე 1442 წელს ბერად აღიკვეცა ათანასეს სახელით და მის

შემდეგ მისი ვაჟი ვახტანგი გამეფდა. მან სულ ოთხი წელი იმეფა. ამ ხნის განმავლობაში ვახტანგ მეოთხის მოღვაწეობის შესახებ საკმაოდ მწირი ინფორმაცია მოიპოვება.

ყარა-ყოიუნლუს თურქმანთა სახელმწიფოს მბრძანებელი ჯეჰან-შაჰის შემოსვლა საქართველოში – ერთადერთი ფაქტია, რაც მოხდა ვახტანგ მეოთხის მეფობის დროს. ჯეჰან-შაჰი 1444 წელს მეორედ შემოესია საქართველოს და ახალციხეს დაესხა თავს. ქართველი მემატიანის ცნობით, ვახტანგ მეოთხემ მტერს ჯარი დაუხვედრა, თუმცა გამარჯვება არცერთ მხარეს არ დარჩა, რადგან მებრძოლები მხოლოდ ღამემ გაჰყარა, მეორე დილას კი ჯეჰან-შაჰს ბრძოლის ველი ჩუმად დაუტოვებია. ვახტანგ IV-ის მეფობა ხანმოკლე და ასე თუ ისე შეუმჩნეველი აღმოჩნდა, მისი გარდაცვალების შემდეგ სამეფო ტახტზე ავიდა ვახტანგის ძმა გიორგი VIII.

გიორგი VI მცირე – საქართველოს მეფე 1311-1318 წლებში. ის იყო დემეტრე II თავდადებულის შვილიშვილი, დავით VIII-ის ძე. მისი მეფობის პერიოდი მეთოთხმეტე საუკუნის დასაწყისია, ის დრო, როდესაც აღმოსავლეთ საქართველო მონღოლებს ჰქონდათ დაპყრობილი. დავით VIII-ს მონღოლებმა თავისი ძმები დაუპირისპირეს – ვახტანგ მესამე და გიორგი მეხუთე ბრწყინვალე. ეს უკანასკნელი მონღოლებმა თავიდან გაამეფეს 1299 წელს, მოგვიანებით 1318 წლიდან გიორგი მეხუთე ქვეყნის ერთპიროვნული მმართველი ხდება და 1346 წლამდე მეფობს.

გიორგი VI მცირეს აღმზრდელი ფაქტობრივად გიორგი მეხუთე იყო. გიორგი VI მცირე მონღოლთა ყაენის მიერ იყო მეფედ დასმული, თუმცა ქართულ წყაროებში მასზე არანაირი ინფორმაცია არ მოიპოვება. უბრალოდ მოხსენიებულია, რომ გიორგი VI მცირე იყო მეფე, რომელიც იჯდა თბილისში, მისი მამა დავით მერვე კი აღმოსავლეთ საქართველოში იყო გაქცეული. გიორგი VI მცირე იყო ფორმალური მეფე, რომელიც 1318 წელს გარდაიცვალა და საქართველოს ერთპიროვნული მმართველი გიორგი მეხუთე ბრწყინვალე გახდა.
ambebi.ge

დატოვეთ კომენტარი

კომენტარები

მსგავსი სიახლეები

Photo of რატომ ვაცხობთ ბარბარობას ლობიანებს და რა უნდა შევევედროთ წმიდა ბარბარეს

რატომ ვაცხობთ ბარბარობას ლობიანებს და რა უნდა შევევედროთ წმიდა ბარბარეს

12/16/2016
Photo of “ვეფხისტყაოსნის“ საიდუმლო და თამარ მეფეზე გამიჯნურებულთა სასტიკი ბედისწერა

“ვეფხისტყაოსნის“ საიდუმლო და თამარ მეფეზე გამიჯნურებულთა სასტიკი ბედისწერა

05/22/2016
Photo of რა უნდა გააკეთოთ და რა არა დიდ ხუთშაბათს?

რა უნდა გააკეთოთ და რა არა დიდ ხუთშაბათს?

04/13/2017
Photo of როგორ დაატყვევეს ხევსურებმა თამარ მეფე

როგორ დაატყვევეს ხევსურებმა თამარ მეფე

04/12/2016

48 Comments

  2. 801791 413803I was curious if you ever considered changing the structure of your website? Its very well written; I love what youve got to say. But maybe you could a little more in the way of content so people could connect with it better. Youve got an awful lot of text for only having 1 or 2 images. Maybe you could space it out better? 125698

  3. 908087 176882When I originally commented I clicked the -Notify me when new feedback are added- checkbox and now every time a remark is added I get four emails with exactly the same comment. Is there any approach youll be able to remove me from that service? Thanks! 719336

  4. 716167 900071This internet site is often a walk-through like the info you wanted in regards to this and didnt know who to question. Glimpse here, and youll certainly discover it. 505752

  5. I’m no longer sure where you’re getting your info, however great
    topic. I needs to spend some time finding out more or understanding more.
    Thanks for fantastic information I used to be on the lookout for this information for my mission.

  43. If you don’t mind, where do you host your weblog? I am looking for a very good web host and your webpage seams to be extremely fast and up most the time…

  45. Hi my family member! I want to say that this article is amazing, great written and include approximately all important infos. I’d like to see more posts like this .

  47. I think I will become a great follower.Just want to say your post is striking. The clarity in your post is simply striking and i can take for granted you are an expert on this subject.

Leave a Reply

Your email address will not be published.

© qronika.ge 2022 | ყველა უფლება დაცულია
Back to top button
Close