ალბერტ აინშტეინმა ფარდობითობის სპეციალური თეორია პირველად 1905 წელს ჩამოაყალიბა, 1915 წელს განავრცო და „ფარდობითობის ზოგადი თეორია“ უწოდა. 1 საუკუნის შემდეგ გრავიტაციული ტალღები აღმოაჩინეს.
გრავიტაციული ტალღების არსებობა პირველად სწორედ აინშტაინმა იწინასწარმეტყველა, თუმცა მისი პოვნა გაჭირდა. მეცნიერის უდიდესი ავტორიტეტის მიუხედავად მისი თეორია ნაწილობრივ ეჭვქვეშაც დააყენეს, მაგრამ ეს ეჭვები 2015 წლის სექტემბერში დასრულდა, როდესაც შეერთებულ შტატებში LIGO-ს (Laser Interferometer Gravitational-Wave Observatory-ლაზერული ინტერფერომეტრიის გრავიტაციულ-ტალღური ობსერვატორია) ლაბორატორიის 4 კმ-ს სიგრძის გვირაბში, გრავიტაციული ტალღების არსებობა პირველად დააფიქსირეს. შემდეგ კი 2 წლის განმავლობაში კიდევ 3-ჯერ, ბოლო 2017 წლის აგვისტოში.
რაიმეს აღმოჩენა კვლევა-ძიების შეწყვეტას და საკითხის მიმართ ინტერესის განელებას არ გულისხმობს, პირიქით კვლევა ხშირ შემთხვევაში ახალ ფაზაში გადადის და აღმოჩენილი ძალისა თუ ნივთიერების პრაქტიკული გამოყენებისთვის იწყება მუშაობა. ასე მოხდა ელექტრომაგნიტური ტალღების აღმოჩენის შემთხვევაში, ასე მოხდა რადიო ტალღების, რენდგენის, ინფრაწითელი თუ ულტრაიისფერი სხივების აღმოჩენის შემთხვევაში, ატომის გახლეჩის შემდეგ და ა.შ.
გრავიტაციულ ტალღებზე საუბრისას მათ პრაქტიკული დანიშნულებით გამოყენებაზე საუბარი ჯერ ნაადრევია, თუმცა აქტიური კვლევითი სამუშაოები 2018 წელსაც გაგრძელდება. დაკვირვება სხვადასხვა წერტილიდან რამდენიმე ტელესკოპის მეშვეობით 26 000 სინათლის წლის მოშორებით, გალაქტიკის ცენტრში მდებარე ზემასიურ შავ ხვრელზე განხორციელდება. მისი მასა მზისას 4 მილიონჯერ აღემატება.
სამყაროში სულ 4 ძალაა: გრავიტაციული, ელექტრომაგნიტური, ძლიერი ანუ ბირთული და სუსტი. როდესაც ჰოკინგი თავის ცნობილ „დროის მოკლე ისტორიას“ წერდა გრავიტაციული ტალღები ჯერ კიდევ არ იყო აღმოჩენილი, მაგრამ მის არსებობაში ბრიტანელ მეცნიერს ეჭვი არ შეუტანია. მიზეზი, რის გამოც ამ უკანასკნელი ძალის აღმოჩენა დაგვიანდა, მისი სისუტეა. ორ ელექტრონს შორის ელექტრომაგნიტური ძალა 10^42-ჯერ უფრო ძლიერი ვიდრე გრავიტაციული. ერთი შეხედვით გრავიტაცია უძლიერესი ძალაა, რომელიც პლანეტებს ორბიტაზე ბრუნვას აიძულებს, მაგრამ ამის მიზეზი ციური სხეულების მასაა. რაც მეტი აქვს ობიექტს მასა მით მეტია მისი გრავიტაცია და მით მეტად ამრუდებს დრო-სივრცეს. გამარტივებული მოდელისთვის იყენებენ რეზინის მემბრანას, პატარა ბურთულა მას ოდნავ ზნექს, დიდი კი უფრო მეტად.
m2b.ge
