რა ფართობი დაკარგა საქართველომ ბოლშევიკური ოკუპაციის შედეგად?

06/18/2016

116

საქართველოს უახლესი ისტორიისა და ტერიტორიული საზღვრების ზოგიერთი დეტალის დასაზუსტებლად ამ დარგის სპეციალისტებს ალბათ დააინტერესებთ დღევნადელ სტატიაში მოყვანილი ერთი საინტერესო ინფორმაცია, რომელიც ეხება საქართველოს საზღვრებს, გამოცხადებულს ოფიციალურად დამოუკიდებლობის დროს. ამ მასალის მოძიებაში დაგვეხმარნენ პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკის თანამშრომლები.

ინფორმაცია “საქართველოს საზღვრები გამოცხადებული ოფიციალურად დამოუკიდებლობის დროს” დაიბეჭდა ემიგრანტულ ჟურნალში “თეთრი გიორგი” გასული საუკუნის 30-იან წლებში “თეთრი გიორგელის” ფსევდონიმით. “რეზონანსი” თეთრი გიორგელის მიერ ამ სტატიაში მოყვანილ საინტერესო მონაცემებს მცირე შემოკლებით გთავაზობთ.

…

I. ჩდილოეთით: საზღვარი იწყება მდინარე მაკოფსეს შესართავთან და მიჰყვება ჯერ მდინარე მაკოფსეს, ვიდრე სათავეებამდე (დიდი ფსეთეშხოს მწვერვალამდე), აქეთგან გამყოფ ხაზს, რომელიც გასდევს მდინარეების ტუაფსეს და აშეს შუა, ვიდრე კავკასიის მთავარ წყალგამყოფ ქედამდე; შემდეგ საზღვარი მიჰყვება კავკასიის მთავარ წყალთაგამყოფ ქედს, ვიდრე საქართველოს პროვინცია ხევამდე (ვაინქ – ფარსის მწვერვალამდე). აქეთგან საზღვრის ხაზი მიჰყვება კავკასიონის პირიქითულ მთაგრეხილს, რომელიც სივერაუტის, შუახოხის, ქაიჯანის და ჩახის მწვერვალებზედ გავლით გადასჭრის მდინარე თერგის ხეობას სოფელ ლარსითგან ორი კილომეტრის ჩრდილოეთით; შემდეგ საზღვრის ხაზი გასდევს იმ უწინდელ ადმინისტრაციულ ხაზებს, რომელს ეწოდებოდა ტფილისის გუბერნია და ზაქათალის ოლქი, ვიდრე მწვერვალამდე 11,389 ფუტის სიმაღლისა (ზაქათალის ოლქის აღმოსავლეთ მიჯნაზედ).

II. აღმოსავლეთით: საზღვარი მიჰყვება ჯერ მთაგრეხილს, რომელიც ჩამოვარდება მდინარე ყაშყა – ჩაის კავკასიონის ქედის ზემოხსენებული 11,389 ფუტის სიმაღლის მწვერვალითგან, და ქასაპის მწვერვალზედ გავლით მიადგება მდინარე ყაშყა – ჩაის სათავეს; აქეთგან საზღვარი მიჰყვება მდინარე ყაშყა – ჩაის, ვიდრე აგრიჩაისთან შერთვამდე, ხოლო შემდეგ საზღვარია პირდაპირი ხაზი, გავლებული ზემოხსენებული შესართავი პუნქტიდან, ვიდრე მტკვარ – ალაზნის შესართავამდე; აქედან საზღვარი მიჰყვება ჯერ მდინარე მტკვარს, ვიდრე მდინარე ძეგამის შესართავამდე, ხოლო შემდეგ მდინარე ძეგამს, ვიდრე სათავეებამდე (ალლა – მელარის მწვერვალებამდე მტკვარ – არაქსის წყალთა გამყოფ ქედზედ).

III. სამხრეთი საზღვარი: მტკვარ – არაქსის წყალთა გამყოფი ქედი, დაწყებული მდინარე ძეგამის სათავითგან (ალლა – გელარის მწვერვალითგან), ვიდრე ოსმალეთის სახელმწიფო საზღვრამდე, აქედან მოყოლებული შავ ზღვამდე.

IV დასავლეთით: შავი ზღვა.

საქართველოს ტერიტორიის სივრცე ოთხკუთხედ კილომეტრებით

(აქ მხედველობაშია მიღებული არა დღევანდელი საქართველოს საბჭოთა რესპუბლიკის ტერიტორია, არამედ ის ტერიტორია, რომელზედაც საქართველოს აქვს სრული პოლიტიკური უფლება):

I. აღმოსავლეთ საქართველო – 36,184 კვ.კილ.

1) აღმოსავლეთ საქართველოს სანაპიროები:

ა) ქვედა ყარაიაზი და წინა მინდორი – 1200 კვ.კილ.

ბ) ბამბაკის ხეობა – 1040 კვ.კილ.

გ) ყაზახი – 5408 კვ.კილ.

დ) ზაქათალა მდინარე ყაშყა-ჩაიმდე – 3564 კვ.კილ.

II. დასავლეთ საქართველო – 21,556 კვ.კილ.

III. სამუსულმანო საქართველო (სამცხე -საათაბაგო). აქედან შედიან: ახალციხე-ახალქალაქი თავისი მაზრებით, ბათომი თავისი მიდამოებით, ფოცხოვოს ნაწილი, არტაანის და ოლთისის მიდამოები – 21,393 კვ.კილ.

სულ: – 102,572 კვ.კილ.

რასაკვირველია, საქართველოს ის ტერიტორია, რომელიც დღეს შედის რუსეთის ფარგლებში, ჩვენი ქვეყნის იმ ორგანულ ნაწილთა დამატებითაც კი, რომელთ გაბატონებულმა ხელისუფლებამ აჭარისტანის, აფხაზეთის და ოსეთის რესპუბლიკები უწოდა, ზემოდ აღნიშნულ ტერიტორიის სივრცეზედ შესამჩნევად ნაკლებია და, კომუნისტების 1922წ. სტატისტიკის ცნობით, უდრის მხოლოდ: 72,406 ოთხკუთხ კილომეტრს.

ამნაირად, საქართველოს თვით ის ტერიტორიაც კი, რომელს მოსკოველმა ბატონმა ყოველი მხრითგან წაკვეცა ეროვნულ-ორგანული ნაწილები, უფრო ვრცელია, ვიდრე ტერიტორიები შემდეგი ქვეყნებისა: შვეიცარია, ბელგია, დანია, ლეტონია, ლატვა, ესტონია, ალბანეთი და სხვა.

აი, შედარებითი ცნობები თითო ოთხკუთხედ კილომეტრზე მცხოვრებთა რიცხვისა:

თითო კვ.კილ. საქართველოში სცხოვრობს 36,3 სული;

შვეიცარიაში – 103,2;

ბელგიაში – 286,4;

ნორვეგიაში – 8,4;

ჩრდ. ამერიკის შეერთ. შტატებში – 13,3;

დანიაში – 80,9;

საქართველოს დღევანდელ სახელმწ. მიწის სივრცე ჰეკტარებით

I. დასავლეთ საქართველო – 2,082,332;

II. აფხაზეთი – 903,900;

II. აჭარა – 284,606;

IV. აღმოსავლეთ საქართველო – 3,538,017;